ފޮޓޯ

މިއީ 2016 ވަނަ އަހަރު ގުރޭޑު 4 ގެ ދަރިވަރުން ޕްރޮޖެކްޓު މަސައްކަތުގެގޮތުގައި ތައްޔާރުކޮށްފައިވާ ބައެއް ޕޯސްޓަރެވެ.

ނަމާދު

ނަމާދު

ނަމާދަކީ ޚާއްޞަ ޢަމަލުތަކަކާއި ކިއުންތަކެއްގެ މައްޗަށް އެކުލެވިގެންވާ އަޅުކަމެކެވެ. ނަމާދު ތަކުބީރުން ހުޅުވާލެވެއެވެ. އަދި ތަސްލީމަކުން ނިންމާލެވެއެވެ. އެބަހީ: الله أكبر އިން ފެށެއެވެ. السلام عليكم ނިންމާލެވެއެވެ.

ނަމާދަކީ އިސްލާމްދީނުގައި އެއަޅުކަމެއް އަދާކުރުމަށް އެންމެ ބާރު އަޅުއްވާފައިވާ އަޅުކަމެވެ. ނަމާދަކީ އަޅުކަންތަކުގެ ތެރެއިން މާތްﷲގެ ޙަޟްރަތުގައި އެންމެ މަތިވެރިވެގެންވާ އަޅުކަމެވެ. އަދި އެއީ ތިމާގެ ވެރިރަސްކަލާނގެ ޙަޟްރަތަށް ކުއްތަންވެވޭ އެންމެ ހެޔޮގޮތެވެ. ނަމާދަށް ރައްކާތެރިވާ މީހާއަށްޓަކައި އެނަމާދު، ޤިޔާމަތްދުވަހު ނޫރަކަށް އަދި ޙުއްޖަތަކަށް ވާނެއެވެ.

ނަމާދުގެ މުހިއްމުކަން ކީރިތި ޤުރުއާނުންނާއި، މާތް ނަބިއްޔާ މުޙައްމަދުއް ރަސޫލުﷲ ޞައްލަﷲ ޢަލައިހި ވަސައްލަމަގެ ސުންނަތުން ވަރަށް ރީތިކޮންފެންނަން އެބައޮތެވެ. رَسُولُ الله ޞައްލަﷲ ޢަލައިހި ވަސައްލަމަ ޙަދީޘްކުރެއްވިއެވެ. "ހުރިހާކަމެއްގެ އަޞްލަކީ އިސްލާމްދީނެވެ. އަދި އޭގެ ތަނބަކީ ނަމާދެވެ. އަދި އޭގެ ކުރިބޯއްޓަކީ ﷲގެ މަގުގައި ޖިހާދު ކުރުމެވެ." އަޅުކަންތަކުގެތެރެއިން އެންމެ ފުރަތަމަ ކުރުމަށް ފަރުޟު ކުރެއްވި އަޅުކަމަކީވެސް ނަމާދެވެ. މާތްﷲ އެހެން އެއްވެސް މެދުވެރިއަކާއިނުލައި ފަރުޟުކުރެއްވި އަޅުކަމަކީވެސް ނަމާދެވެ. ނަމާދު ފިޔަވާ އެހެން ހުރިހާ އަޅުކަމެއްވެސް ފަރުޟު ކުރައްވާފައިވަނީ ޖިބުރީލުގެފާނުން މެދުވެރި ކުރައްވައިގެންނެވެ.

ސޫރަތުލް އަޢުލާގެ 14 އަދި 15 ވަނަ އާޔަތުގައި މާތް ﷲ ވަޙީކުރައްވާފައިވެއެވެ.  قَدْ أَفْلَحَ مَن تَزَكَّى   وَذَكَرَ اسْمَ رَبِّهِ فَصَلَّى މާނައީ: "(ކާފިރުކަމުން) ޠާހިރުވެ އަދި އެމީހާގެ ވެރި ރަސްކަލާނގެ އިސްމުފުޅު ހަނދުމަކޮށް ނަމާދުކުޅަ މީހާ ކާމިޔާބު ވެއްޖެކަން ކަށަވަރެވެ."

ދަތުރުވެރިންނާއި ހަނގުރާމައިގެ މައިދާނުގައި ހަނގުރާމަކުރަމުންދާ މުޖާހިދުންނަށްވެސް ނަމާދު މަޢާފުވެގެން ނުވެއެވެ. (ދޫކޮށްލުން ނުވަތަ ފަސްކޮށްލުން ހުއްދަވެގެން ނުވެއެވެ.) އެހެންކަމުން މިއީ ކިހާ މުހިއްމު އަޅުކަމެއް ކަން އެނގިގެން އެބަދެއެވެ. ނަމާދަކީ ދީނުގައި މިފަދަ މުހިއްމުކަމެއްދެވިފައިވާ އަޅުކަމަކަށްވާއިރު، މިއަޅުކަން އަދާކުރުމުގައި ފަރުވާ ކުޑަކުރުމަކީ އެއްގޮތަކަށްވެސް ބުއްދިވެރި ކަމެއްނޫނެވެ.

ފަރުޟު ފަސްނަމާދު ޖަމާޢަތުގައި އަދާކޮށް އެނަމާދުތަކަށް ރައްކާތެރިވުމަށް މާތް ﷲ އަމުރު ކުރައްވާފައިވެއެވެ. ފަރުޟު ނަމާދު ޖަމާޢަތުގައިކުރުމަކީ މުސްލިމު ފިރިހެނުންގެ މައްޗަށް ވާޖިބުވެގެންވާ ކަމެއްކަމުގެ އެތައް ދަލީލުތަކެއް ކީރިތި ޤުރްއާނާއި މާތް ނަބިއްޔާ صلى الله عليه و سلمގެ ސުންނަތުގައި ބަޔާން ކުރައްވާފައިވެއެވެ.
މާތް ﷲ ރުއްސުންލެއްވި އިބްނު އުމްމު މަކްތޫމްގެ ކިބައިން ރިވާކުރެއްވި ޙަދީޘްފުޅެއްގައިވެއެވެ. "ތިމަން ސަލާމާއި ޞަލަވާތްލެއްވި ކީރިތި ރަސޫލާގެ އަރިހުގައި ދެންނެވީމެވެ . އޭ ﷲ ގެ ރަސޫލާއެވެ! އަހުރެންނީ ލޯ އަނދިރި މީހަކީމެވެ. އަހަރެންގެ ގެ މިސްކިތާ ކައިރިއެއް ނޫނެވެ. އަހަރެން ގޮވައިގެން އުޅޭ މީހާއަކީ އަހަރެން ކައިރީ އަބަދު ހުންނަ މީހެއް ނޫނެވެ.  ވީމާ އަހުރެން ގޭގައި ނަމާދުކުރުމުގެ ލުޔެއް އެބަ އޮތްތޯއެވެ.؟" ޙަދީޘް ކުރެއްވިއެވެ. "ބަންގީގެ އަޑު އިވޭހެއްޔެވެ؟" ތިމަން ދެންނެވީމެވެ. އާދޭހެވެ. ދެން ޙަދީޘްކުރެއްވިއެވެ. (އެހެންވީއިރު) "ގޭގައި ނަމާދު ކުރުމުގެ ލުޔެއް ކަލޭގެފާނަކަށް ލިބިގެން ނުވެއެވެ." ސަލާމާއި ޞަލާތްލެއްވި ކީރިތި ރަސޫލާ މިފަދަ ޙާލަތުގައިވާ މީހަކަށް ޖަމާޢަތް ދޫކޮށްލުމަށް ހުއްދަ ނުދެއްވިއިރު، އަހަރެމެންފަދަ ލޮލަށް ފެންނަ މީހުންގެ އޮތީ ކޮން ޢުޛުރެއްހެއްޔެވެ؟

ޖަމާޢަތުގައި ނަމާދު ކުރުމަކީ ނުހަނު ފައިދާހުރި ކަމެކެވެ. އެކަމުގެ ސަބަބުން މުސްލިމުން އެއްބަޔަކު އަނެއް ބަޔަކަށް ފެނިދެނިވެ ތަޢާރަފުވެ ޙާލު ބެލެއެވެ. އަދި އެއް ބަޔަކު އަނެއް ބަޔަކަށް ހެޔޮކަންތަކުގައި އެހީތެރި ވުމުގެ ފުރުޞަތު ލިބެއެވެ. އަދިތެދުމަގުގައި ސާބިތުވެ ތިބުމުގެ ހިތްވަރު ލިބެއެވެ. ނަމާދަށް މިސްކިތަށް ނާންނަ މީހުންނަށް ޖަމާޢަތަށް އައުމަށް އިތުރު ހިތްވަރަކަށް ވެއެވެ.

އަންހެނުން ނަމާދުކުރުން މޮޅު އިތުރުވެގެންވަނީ ގޭގައެވެ. ޙަދީޘް ބަސްފުޅެއްގެ މާނައިގައިވެއެވެ. "ތިޔަބައިމީހުންގެއަނބިން މިސްކިތްތަކުން މަނާ ނުކުރާހުށިކަމެވެ! އެކަނބަލުންގެ ގެ އެކަނބަލުންނަށް (ނަމާދު ކުރުމަށް) ހެޔޮކަން ބޮޑެވެ."

ފެން

ފެން

ﷲ ސުބުޙާނަހޫ ވަތަޢާލާ އަޅުގަނޑުމެންނަށް ދެއްވާފައިވާ ނިޢުމަތްތައް ޢަދަދުނުކުރެވޭހައި ވެސް ގިނައެވެ. މިނިޢުމަތްތަކަށް ޝުކުރުވެރިވުމަށާއި ކުފުރުވެރި ނުވުމަށް އެކަލާނގެ ވަނީ އަޅުގަނޑުމެންނަށް އަންގަވާފައެވެ. ނިޢުމަތްތަކަށް ޝުކުރުވެރިވުމަކީ، ތިމާޔަށް އެނިޢުމަތް ދެއްވީ ﷲކަމަށް އިޢުތިރާފުވާ ޙާލު، ހެޔޮގޮތުގައި ނިޢުމަތުގެ ބޭނުން ހިފުމެވެ. ނިޢުމަތަށް ކުފުރުވުމަކީ، އެނިޢުމަތަކީ ތިމާގެ ކުޅަދާނަކަމުން ލިބިފައިވާ އެއްޗެއްކަމުގައި ދެކެ، ކުޅަދުންވަންތަ އިލާހުމަތިން ހަނދާން ނައްތާލައި، ހިތުހުރި ގޮތަކަށް އެއިން ހޭދަކޮށް އިސްރާފުކޮށް އުޅުމެވެ.

ﷲ އަޅުގަނޑުމެންނަށް ދެއްވާފައިވާ ނިޢުމަތްތަކުގެ ތެރެއިން ފެނަކީ ވަރަށްވެސް ބޮޑު ނިޢުމަތެކެވެ. ﷲ ވަނީ އެންމެހައި ދިރޭތަކެތީގެ ދިރުން ފެނުގައި ލައްވާފައެވެ. އިންސާނުންނަށްޓަކައި އެކަލާނގެ އުޑުން ވާރޭ ވެއްސަވަތެވެ. އަދި ބިމުގެ އަޑީގައި މީރުފެން ލެއްވިއެވެ. މިއިން އެއްވެސް އެއްޗަކީ އަޅުގަނޑުމެންނަށް އޭގެމައްޗަށް ބާރުފޯރުވޭ އެއްޗެއްސެއް ނޫނެވެ.

ކަންމިހެން އޮތްއިރު، އެކިއެކި ބޭނުންތަކަށް އަޅުގަނޑުމެން ފެން ބޭނުންކުރާއިރު، އެއީ ﷲ ދެއްވާފައިވާ ނިޢުމަތެއްކަން ހިތަށް ގެނެސް ބޭކާރުގޮތުގައި ފެނުން އިސްރާފުނުކުރުގެ އާދަ އަޅުގަނޑުމެންގެ ކިބައިގާ އަށަގެންނެވުމަށް މަސައްކަތްކުރަމާތޯއެވެ. މިސްކިތްތަކުގައި ހުންނަ އިސްކުރުބަރިން ވުޟޫކުރުމުގައި ގިނަފަހަރަށް އަޅުގަނޑުމެންނަށް މާބޮޑު ފަރުވާލެއް ނުބެހެއްޓޭހެން ހީވެއެވެ. އެއީ، އޭގެ ބިލު ބޮޑުވުމަކުން އަޅުގަނޑުމެންގެ ޖީބަށް ކުރާނެ އަސަރެއް ނޯންނާނެތީކަމަށްވެސް ވެދާނެއެވެ. ދެމިދެމި އޮތް ކޯރެއްގެ އައްސޭރީގައި އިނދެ ވުޟޫކުރާމީހާއަށްވެސް ފެނުން އިސްރާފުނުކުރުމަށް ރަސޫލާ صلى الله عليه وسلم ވަނީ އިރުޝާދު ދެއްވާފައެވެ. 

އެހެންކަމުން ތިމާގެ އަމިއްލަގޭގައިވެސް އަދި ޢާއްމުތަންތާގައި ހުންނަ ފެން އިސްކުރުތަކުންވެސް އިސްރާފު ނުކުރުމަށް ސަމާލުކަން ދެމާތޯއެވެ. އެހެނީ އިސްރާފުކުރާމީހުންދެކެ ﷲ ލޯބިވެވޮޑިނުގަންނަވައެވެ.

ފެނަކީ ކޮންމެ ދިރޭއެއްޗެއް ދިރިހުރުމަށް އެންމެ މުހިއްމު އެއް މާއްދާ އެވެ. ކާނާ އާއި ނުލާ ދެތިން ހަފްތާ ވަންދެން މީހުންނަށް ދިރިތިބެވިދާނެއެވެ. ނަމަވެސް ފެނާއި ނުލާ ދެތިން ދުވަސްވަންދެން ވެސް ދިރިއެއް ނުތިބެވޭނެ އެވެ. ހަށިގަނޑުން ފެންމަދުވުމުން ދިޔާއެއްޗެތި ދޭންޖެހޭ އެންމެ ބޮޑު ސަބަބަކީ މިއީއެވެ. މިސާލަކަށް ބޭރަށްހިންގުން ފަދަ ބައްޔެއް ޖެހިއްޖެނަމަ ގިނަ އަދަދަކަށް ދިޔާއެއްޗެތި ދޭންޖެހެއެވެ. އެއީ ހަށިގަނޑުން ގެއްލިގެންދާ ފެން ވަގުތުން ހަމަކޮށްދިނުމަށްޓަކައެވެ.

ދުޅަހެޔޮ ޞިއްޙަތެއް ބޭނުންނަމަ ދުވާލަކު އަށްތަށި ފެން ބުއިމަށް އާދަކުރާށެވެ. ދުވާލަކު އަށްތަށި ފެން ބޯނަމަ ސަރުބީ ޖެހުން ދުރުވާކަމަށް ކަމާބެހޭ ތަޖުރިބާކާރުން ވިދާޅުވެ އެވެ. ގަބޫލުކުރަން ދަތިވިޔަސް ބަރުދަން ލުއިކުރުމާއި ބަރުދަން އެއް ވަރެއްގައި ހިފެހެއްޓުމަށް ފެނުގެ މުހިއްމުކަން ވަރަށް ބޮޑެވެ.

ފެން ބުއިމުން ބަނޑުހައިކަން އިހްސާސްކުރެވޭވަރު ކުޑަވާނެ އެވެ. އަދި ރައްކާކޮށްފައި ހުންނަ ސަރުބީތައް ހަށިގަނޑުގައި ދައުރުކޮށްލުމަށް އެހީތެރިވާނެއެވެ. ފަހުގެ ދިރާސާތަކުން ދައްކާ ގޮތުގައި ފެން ބޯލެއް މަދުވާ ވަރަކަށް ސަރުބީ ޖަމާވާ ވަރު އިތުރުވާނެ އެވެ. އެހެންކަމުން ގިނައިން ފެން ބުއިމުން ސަރުބީގެ ޑިޕޮސިޓް މަދުވާނެ އެވެ.

އެހެންކަމުން އެކަށީގެންވާ މިންވަރެއްގެ ފެން އަބަދުވެސް ހަށިގަނޑުގައި ހުންނަން ޖެހެ އެވެ. މިކަންކުރެވޭނީ ގިނައިން ފެން ބޮއިގެންނެވެ. ހާއްސަކޮށް ލޮނު ގިނައިން ކާނަމަ ފެން ގިނައިން ބޯންޖެހޭނެއެވެ. ސަބަބަކީ ލޮނުތައް ހަށިގަނޑުގެ ތެރެއަށް ވިރިގެން ދިއުމަށް ފެން ބޭނުންވާތީ އެވެ. އެހެންކަމުން ހަށިގަނޑުގައި ގިނަވާ ލޮނުގެ ބައި ނައްތާލެވެނީ ވެސް ފެން ގިނައިން ބޮއިގެންނެވެ.